Wat is emotionele mishandeling en verwaarlozing?
Emotionele mishandeling wordt ook vaak psychische of geestelijke mishandeling genoemd. Onder emotionele mishandeling valt bijvoorbeeld uitschelden, bedreiging, vernedering, constante kritiek en het ontkennen van je gevoelens. Kinderen die door hun ouders emotioneel mishandeld worden, worden vaak bang gemaakt, gemanipuleerd of gekleineerd.
Emotionele verwaarlozing is een vorm van emotionele mishandeling, maar het is toch iets anders. Bij emotionele verwaarlozing gaat het om de dingen die je niet van je ouders kreeg, maar die je wel nodig had. Denk hierbij aan het gebrek aan aandacht, liefde, erkenning, betrokkenheid, emotionele steun of bevestiging.
Emotionele mishandeling en verwaarlozing zijn vaak moeilijk te herkennen, zowel voor de buitenwereld als voor degene die het overkomt. Waar fysieke mishandeling zichtbare sporen achter kan laten, zijn de gevolgen van emotionele pijn aan de buitenkant minder zichtbaar.
Mijn eindscriptie op de PABO ging over ‘Kindermishandeling’. Hierin schreef ik: ‘De blauwe plekken op mijn lichaam zijn inmiddels wel verdwenen. Maar de blauwe plekken op mijn ziel zitten er nog steeds.
Belangrijk om te benadrukken: Dit betekent niet dat de ene vorm van mishandeling erger is dan de andere. Iedere vorm van mishandeling is ingrijpend en had nóóit mogen gebeuren. Als jij als kind bent mishandeld, op welke manier dan ook: Het had nóóit mogen gebeuren. I feel you. I see you.
Kinderen die opgroeien met mishandeling of verwaarlozing, leren onbewust dat hun behoeften er niet toe doen, ze leren diepgewortelde overtuigingen te geloven zoals ‘ik ben niet goed genoeg’ of ‘ik moet bewijzen dat ik liefde waard ben’.
Een kind zal nooit aan haar ouders twijfelen, maar altijd denken dat het aan haar ligt.
Emotionele mishandeling en verwaarlozing veroorzaken diepe, innerlijke wonden, welke invloed hebben op je zelfbeeld, relaties en de keuzes die je maakt in je leven.
De impact op je volwassen leven
De gevolgen van emotionele mishandeling en verwaarlozing leven door tot ver na de kindertijd. Lange termijngevolgen die veel voorkomen zijn:
Een laag zelfbeeld – Je voelt je vaak onzeker en twijfelt aan je eigen waarde.
Moeite met grenzen stellen – Omdat er zo vaak over je grens is gegaan, vind je het lastig om je eigen grenzen te herkennen, serieus te nemen en aan te geven.
Emoties uitten – Om te overleven heb je je emoties onderdrukt en ben je in je hoofd gaan ‘wonen’. Voelen was te intens voor de kleine jij.
Angst voor afwijzing – Je kunt extreem gevoelig zijn voor afwijzing en doet er alles aan om confrontaties te vermijden.
Perfectionisme en pleasegedrag – Je probeert alles perfect te doen en probeert anderen altijd tevreden te stellen, uit angst om het niet goed te doen of niet goed genoeg te zijn.
Moeite met hulp vragen – Je bent zo gewend het alleen te doen, leunen (en vertrouwen) op een ander is lastig.
Problemen in relaties – Je kunt moeite hebben met vertrouwen of je (onbewust) aangetrokken voelen tot relaties waarin patronen uit je jeugd worden herhaald.
De weg naar heling
Het herkennen en erkennen van de gevolgen van emotionele mishandeling en verwaarlozing is de eerste stap naar heling. Dit proces is niet eenvoudig, maar met de juiste ondersteuning en zelfcompassie kun je leren om oude patronen te doorbreken en opnieuw verbinding te maken met jezelf. Hier zijn enkele stappen die je kunnen helpen:
Bewustwording – Leer herkennen welke overtuigingen en patronen voortkomen uit je verleden.
Voelen in plaats van onderdrukken – Emoties zijn ‘energy in motion’. Energie in beweging. Emoties willen ‘alleen maar’ gevoeld worden. Geef jezelf de ruimte om verdriet, boosheid of gemis te ervaren. Je zult zien dat de lading dan van de gebeurtenis af kan gaan.
Zelfliefde en zelfzorg – Behandel jezelf met dezelfde liefde en vriendelijkheid die je een vriendin of je kind zou geven.
Grenzen stellen – Oefen met het herkennen en respecteren van je eigen grenzen.
Zoek ondersteuning – Helen gaat in verbinding. Je hebt gezonde connecties nodig om corrigerende ervaringen op te doen. Een coach of therapeut met ervaring in trauma kan je begeleiden in dit proces.
Je bent niet alleen
Er zijn heel veel mensen die onzichtbare littekens vanuit hun jeugd met zich mee dragen. Weet dat je niet alleen bent en dat het mogelijk is om de verbinding met je ware zelf weer op te bouwen. Jij bent het waard om liefde, aandacht en erkenning te ontvangen. Vooral van jezelf.
Heb jij behoefte aan ondersteuning? Kijk dan eens naar mijn Re-birth traject. Ik ben er voor je.